Dr. F. de Graaff
Hartelijk welkom op deze bijzondere pagina.
Hier wordt gewerkt aan het beschikbaar stellen van een paar honderd preken van ds. Frank de Graaff (1918-1993). Die worden vanaf cassette ‘gedigitaliseerd’; De Graaff zelf zou overigens van dat ‘digitaliseren’ gegruwd hebben, bang dat dan ‘de ziel’ eruit gaat. Frank de Graaff was indertijd predikant te Well en Ammerzoden, Apeldoorn, Rotterdam en Hattem. Hoezo verschijnen zijn preken nu op mijn website?
Mijn zus Janny heeft een tijd van haar leven in Hattem gewoond en bij dominee De Graaff gekerkt. Via haar maakte ook mijn vader, Jacobus Gijsbertsen (1925-2015), kennis met de preken van Frank de Graaff. Hij kon daar ademloos naar luisteren.
Waar veel exegese in de kerken ‘Israel-loos’ is, liet De Graaff juist zien hoe alle bijbelwoorden hun wortels hebben in het Hebreeuws van de Tenach en in de Joodse traditie. Mijn vader, die een moeilijke fase in zijn leven doormaakte, genoot van deze prediking en ontving daarin een vernieuwde basis voor zijn geloofsleven. Hij is toen ook begonnen om opnames van preken (op cassette-bandjes) van De Graaff te verzamelen.
Na het overlijden van mijn vader heeft mijn zus contact gezocht met de familie De Graaff, met de vraag: ‘wat te doen met die vele cassettes met preken?’. Uit dit contact kwam het bijzondere verzoek om de preken zo mogelijk beschikbaar te stellen op de website van haar broer; van mij dus. De familie De Graaff realiseert zich dat het theologisch werk van hun vader ook wel op andere sites wordt behandeld en verzameld, maar alles begint bij zijn werk als Verbi Divini Minister; bij zijn diepe eerbied voor het (Hebreeuwse) Woord.
Persoonlijk heb ik De Graaff niet gekend. Toen ik net predikant was heb ik via mijn vader wel enkele preken van hem gehoord. Die preken spraken mij zeer aan. Toch ben ik al gauw gestopt met die preken te beluisteren. Enerzijds omdat ik er de tijd niet voor had. Maar vooral omdat ik toen zelf nog bezig was zoekend en tastend mijn eigen theologische stijl te ontwikkelen. En dat lukt niet onder de schaduw van een enorme kastanjeboom. En De Graaff is in mijn ogen en oren echt een enorme kastanje, met name op het terrein van de verhouding ‘Israel en de volkeren’ en een bijbeluitleg vanuit het Hebreeuws. Zijn vroomheid en eruditie blijkt uit al zijn preken en boeken. Bij zo’n kastanje moet je behoorlijk afstand houden om je eigenheid te kunnen ontwikkelen.
Later heb ik overigens met plezier veel van zijn werken gelezen; onder andere zijn literaire boek over Nietzsche, en zijn bijzondere interpretatie van Die Zauberflöte van Mozart. En bij mijn huidige groepsreizen naar en studies over de kathedraal te Chartres, stuitte ik op het bijzondere leven van Gerbert van Reims. En toen herinnerde ik me dat De Graaff over hem al uitgebreid geschreven had in Anno Domini 1000 – Anno Domini 2000. Waarover had hij eigenlijk niet nagedacht in zijn leven?
Frank de Graaff heeft, zo heb ik gemerkt, op velen indruk gemaakt. Henk Vreekamp (1943-2016), die mij tenslotte echt zou inwijden in het werkveld ‘Kerk-en-Israel’, was één van hen.
En nu kan ik dus – nota bene via mijn eigen website – in mijn emeritaat alsnog gaan genieten van de preken van Frank de Graaff. Ik zal me daarbij tijdens het luisteren ook verbonden weten met mijn vader die al deze preken ademloos beluisterde; en de woorden daarvan bewaarde in zijn hart.
Dank aan mijn zus voor dit initiatief en het feit dat zij (ook) deze rubriek wil gaan beheren.
Bijzondere dank uiteraard aan Leo de Graaff en zijn familie. We hopen op de juiste manier recht te doen aan hun verzoek.
Hopelijk vinden vele luisteraars hier inspiratie, herijking, herademing in deze oppervlakkige tijden. Leven toegewenst aan de voeten van het Woord, de Torah van JHWH.
Bart Gijsbertsen